Co to jest Wiążąca Informacja Akcyzowa?
Wiążąca Informacja Akcyzowa (WIA) jest nową instytucją, która obok WIT-ów i indywidualnych interpretacji przepisów prawa podatkowego, ma wspierać podatników w prawidłowym stosowaniu przepisów akcyzowych.
Warunkiem właściwego określenia konsekwencji akcyzowych z tytułu produkcji czy obrotu wyrobami jest prawidłowe zaklasyfikowanie danego wyrobu do kodu CN bądź poprawne określenie specyficznych właściwości wyrobu (jak np. zawartość alkoholu etylowego) czy przeznaczenia wyrobu (np. czy dane przeznaczenie jest zużyciem w celu opałowym w rozumieniu przepisów akcyzowych). Dotychczas, aby potwierdzić prawidłowość stosowanej klasyfikacji dla celów podatku akcyzowego podmioty mogły występować o WIT, bądź próbować uzyskać wiążącą interpretację. Niemniej w praktyce było to bardzo utrudnione. Nie w każdej sytuacji bowiem można ubiegać się o WIT. Formalnie w Polsce WIT można uzyskać jedynie w przypadku, gdy wyroby są lub będą przedmiotem przywozu do UE lub wywozu z UE. Natomiast dyrektorzy izb skarbowych konsekwentnie odmawiają wydawania indywidualnych interpretacji podatkowych w zakresie klasyfikacji wskazując, iż nie są do tego uprawnieni. W konsekwencji istniała luka, którą po 1 stycznia 2015 r. wypełniła instytucja Wiążącej Informacji Akcyzowej.
WIA jest decyzją, która ma stanowić swoisty drogowskaz dla określenia zasad właściwego opodatkowania akcyzą danego wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego, zidentyfikowania prawidłowej organizacji obrotu takim wyrobem, lub prawidłowego oznaczania wyrobu banderolami.
Do wyrobów akcyzowych zaliczamy:
- wyroby energetyczne;
- energię elektryczną;
- napoje alkoholowe;
- wyroby tytoniowe;
- susz tytoniowy.
WIA jest narzędziem przeznaczonym stricte dla celów podatku akcyzowego.
Co określa Wiążąca Informacja Akcyzowa?
Organ wydający Wiążącą Informację Akcyzową określa w niej klasyfikację wyrobu akcyzowego albo samochodu osobowego w układzie odpowiadającym Nomenklaturze Scalonej (CN).
Warte podkreślenia jest fakt, iż dla potrzeb podatku akcyzowego stosowane są kody CN według wersji Nomenklatury Scalonej (CN) obowiązującej w momencie wejścia w życie Ustawy o akcyzie. W konsekwencji w przeciwieństwie do WIT (które wydawane są w oparciu o bieżącą wersję Nomenklatury Scalonej), WIA będzie wydawana w oparciu wersję Nomenklatury Scalonej obowiązującą na dzień 1 marca 2009 r. Pozwoli to uniknąć wątpliwości związanych ze zmianami w samej nomenklaturze jakie miały miejsce od 2009 roku.
Jeśli wskazanie kodu CN nie będzie wystarczające, aby ustalić konsekwencje na gruncie przepisów akcyzowych, WIA będzie określać rodzaj wyrobu akcyzowego przez opis tego wyrobu – w takim stopniu szczegółowości, który jest wystarczający do określenia zasad opodatkowania wyrobu akcyzą, organizacji obrotu takim wyrobem lub oznaczania go znakami akcyzy.
Potrzeba taka może mieć miejsce w szczególności w przypadku tych wyrobów akcyzowych, które nie są wymienione w ustawie o akcyzie pod indywidualnym kodem CN jak:
- wyroby przeznaczone do użycia, oferowane na sprzedaż lub używane jako paliwa silnikowe lub paliwa opałowe albo jako dodatki lub domieszki do paliw silnikowych lub paliw opałowych (które nie zostały wymienione z kodu CN w załączniku nr 1 do Ustawy o akcyzie),
- wyroby, które zawierają alkohol etylowy czy
- papierosy, tytoń do palenia, cygara i cygaretki
- susz tytoniowy.
Kto może uzyskać Wiążącą Informację Akcyzową?
WIA może uzyskać każdy, kto jest zainteresowany uzyskaniem informacji o klasyfikacji danego wyrobu akcyzowego lub samochodu osobowego albo określenia rodzaju wyrobu akcyzowego dla potrzeb podatku akcyzowego.
Jakie korzyści w praktyce daje uzyskanie Wiążącej Informacji Akcyzowej dla przedsiębiorcy?
Podmiot, który otrzymał WIA uzyskuje informacje, jak w ocenie organów podatkowych dany wyrób akcyzowy lub samochód osobowy, powinien być klasyfikowany na gruncie podatku akcyzowego.
Uzyskanie WIA będzie zapewniać ochronę przed kwestionowaniem prawidłowości klasyfikacji, a w konsekwencji sposobu organizacji produkcji i obrotu wyrobami, oznakowania banderolami, czy rozliczenia akcyzy od danego wyrobu, którego dotyczył WIA. Organy podatkowe uprawnione do dokonywania kontroli, będą związane WIA wydaną dla tego podmiotu gospodarczego. Z uwagi na to, bardzo istotną kwestią będzie prawidłowe przygotowanie wniosku o WIA – w szczególności właściwe z perspektywy Nomenklatury Scalonej i przepisów akcyzowych opisanie wyrobu, którego ma dotyczyć WIA. W szczególności nie można pozostawiać miejsca na wątpliwości, czy istotnie WIA odnosi się właśnie do danego wyrobu, czy też nie.
Dodatkowo należy wskazać, że formalnie WIA zapewnia ochronę w odniesieniu do wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych, wobec których czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą zostaną dokonane po dniu, w którym WIA została wydana. Niemniej w naszej ocenie w praktyce potwierdzenie w drodze WIA stosowania dotychczasowej klasyfikacji może być mocnym argumentem w przypadku kontroli w zakresie podatku akcyzowego wcześniejszych okresów, przed wydaniem WIA.
Czy Wiążąca Informacja Akcyzowa wydana dla sprzedawcy chroni również nabywcę?
WIA wiąże organy podatkowe jedynie wobec podmiotu, na rzecz którego została wydana. Innymi słowy, WIA zapewnia ochronę tylko podmiotowi będącemu wnioskodawcą i adresatem WIA. Pozostali uczestnicy łańcucha dostaw, jeżeli chcą uzyskać ochronę wynikającą z WIA, powinni wystąpić z własnymi wnioskami o wydanie WIA.
Jak można uzyskać Wiążąca Informację Akcyzową?
Uzyskanie WIA wymaga złożenia wniosku oraz spełnienia szeregu formalnych wymogów, m.in. w zakresie treści składanego wniosku oraz załączników.
W naszej ocenie, jest to najistotniejszy i zarazem najtrudniejszy element całego procesu uzyskiwania WIA. Wniosek powinien zostać przygotowany w taki sposób, aby zawierał wszystkie informacje istotne dla prawidłowej klasyfikacji wyrobów – w szczególności opis danego wyrobu i jego właściwości. Niewystarczająca precyzja opisu wyrobu akcyzowego lub samochodu osobowego może skutkować ograniczeniem lub wyłączeniem ochrony, jaką ma zapewnić uzyskanie WIA.
Organem właściwym do rozpatrzenia wniosku i wydania Wiążącej Informacji Akcyzowej jest Dyrektor Izby Celnej we Wrocławiu.
Jakie informacje należy wskazać we wniosku o Wiążącą Informację Akcyzową?
Wniosek o WIA należy przygotować na oficjalnym formularzu WIA-WN – wzór wniosku stanowi załącznik do rozporządzenia z dnia 12 grudnia 2014 r. w sprawie wzoru wniosku o wydanie wiążącej informacji akcyzowej (Dz. U. z 2014 r. poz. 1867). Zasadniczo w razie stwierdzenia przez organ podatkowy braków formalnych – organ wydający WIA wezwie do uzupełniania braków w terminie 7 dni. Nieuzupełnienie wniosku w wyznaczonym terminie spowoduje pozostawienie go bez rozpatrzenia.
Należy zdecydowanie wskazać, iż kluczowymi, a jednocześnie najtrudniejszymi elementami wniosku o WIA są:
- szczegółowy opis wyrobu akcyzowego lub samochodu osobowego pozwalający na taką ich identyfikację, aby możliwe było dokonanie ich klasyfikacji zgodnie z Nomenklaturą Scaloną (CN) lub określenie rodzaju wyrobu.
- opis składu wyrobu akcyzowego oraz metody badań lub analiz stosowanych do jego określenia, w przypadku, gdy od tego zależy dokonanie jego klasyfikacji lub określenie jego rodzaju;
- informacja o przewidywanej przez wnioskodawcę klasyfikacji wyrobu akcyzowego lub samochodu osobowego – wskazanie właściwego według wnioskodawcy kodu CN;
- informacja o przewidywanym przez wnioskodawcę rodzaju wyrobu akcyzowego, którego dotyczy wniosek o wydanie WIA (jeżeli określenie kodu CN nie będzie wystarczające dla celów podatku akcyzowego).
Opisanie cech i właściwości wyrobu akcyzowego we wniosku jest kluczowym elementem w tym procesie i wymaga dobrej znajomości Nomenklatury Scalonej. Pożądanym jest wskazanie tych cech towaru, które są istotne z punktu widzenia klasyfikacji, czy przepisów akcyzowych. W zależności od wyrobu, mogą to być jakieś konkretne cechy fizyczne lub chemiczne, ale może to być także przeznaczenie wyrobu albo jego określona funkcjonalność. Kryteria klasyfikacji do Nomenklatury Scalonej nierzadko nie są określone w sposób eliminujący wątpliwości. Klasyfikacja towarów na potrzeby celne (w WIT-ach, ale także klasyfikacja „zwykła”, w zgłoszeniach celnych) jest źródłem wielu sporów z administracjami celnymi na całym świecie.
O tym, że klasyfikowanie towarów jest trudnym zadaniem świadczą najdobitniej przypadki wzajemnie sprzecznych WIT-ów wydanych w różnych krajach, choć w Unii Europejskiej wdrożone są odpowiednie procedury identyfikujące i eliminujące takie przypadki. Nie należą do rzadkości również przypadki sprzecznych wyroków sądów, w różnych krajach i w różnych instancjach.
Można zasadnie założyć, że podobne kontrowersje i wątpliwości będą się pojawiać w postępowaniach zmierzających do wydania WIA i w kończących je decyzjach. Mając powyższe na uwadze należy jeszcze raz podkreślić ogromne znaczenie informacji o klasyfikowanym towarze zawartych we wniosku o wydanie WIA. Jeżeli opis towaru zostanie przygotowany właściwie przyczyni się to do relatywnie łatwego uzyskania satysfakcjonującej decyzji, i przeciwnie, może stać się początkiem długiego sporu z administracją celną. W tym kontekście, złożenie wniosku, w tym opis towaru, wybór kodu CN lub rodzaju wyrobu akcyzowego powinno być poprzedzone pogłębioną analizą potencjalnych scenariuszy i skutków, jakie mogą wywołać.
Przez jaki okres Wiążąca Informacja Akcyzowa będzie zachowywała ważność?
Co do zasady WIA jest ważna bezterminowo.
Oznacza to, że WIA może jednak utracić ważność w przypadku zmiany przepisów prawa podatkowego w zakresie podatku akcyzowego, dotyczących danych wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych. Warunkiem utraty ważności WIA jest zmiana przepisów akcyzowych, w wyniku której wydana WIA staje się niezgodna z tymi przepisami.
W takim przypadku podmiotowi posiadającemu WIA przysługuje uprawnienie do dalszego stosowania WIA przez okres nie dłuższy niż 6 miesięcy od daty utraty ważności WIA, z zastrzeżeniem, iż WIA dotyczy wyrobu akcyzowego lub samochodu osobowego będącego przedmiotem działalności gospodarczej posiadacza WIA.
Jak należy postępować w sytuacji, gdy wnioskodawca otrzyma Wiążącą Informację Akcyzową, z którą się nie zgadza?
WIA jest wydawana w formie decyzji, od której przysługuje prawo wniesienia odwołania – zgodnie z ogólną zasadą dwuinstancyjności postępowania podatkowego.
Organem właściwym do rozpatrzenia odwołania od decyzji w sprawie odmowy wydania WIA jest Dyrektor Izby Celnej w Warszawie.
W razie negatywnego rozpatrzenia odwołania przez Dyrektora Izby Celnej w Warszawie istnieje możliwość wniesienia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego, a w przypadku nieprzychylnego wyroku następnie do Naczelnego Sądu Administracyjnego.
W związku z wprowadzeniem Wiążącej Informacji Akcyzowej, warto dokładnie rozważyć korzystanie z dostępnych instytucji prawnych (WIA, WIT, interpretacja indywidualna). Kolejność występowania z wnioskami dotyczącymi wskazanych narzędzi w określonych przypadkach będzie istotna, gdyż nieprzemyślane wystąpienie z wnioskiem o wydanie jednego z nich, może zamknąć drogę do ubiegania się o wydanie innego (przykładowo wystąpienie o wydanie interpretacji indywidualnej lub WIT w przypadkach wskazanych powyżej może zamknąć drogę do uzyskania WIA).
Praktyka organów podatkowych pokaże realną przydatność tego narzędzia, mającego niewątpliwie olbrzymi potencjał z punktu widzenia podatników, jako narzędzia mogącego skutecznie ułatwić obrót wyrobami akcyzowymi i zapewnić im ochronę przed zmianami wykładni przepisów przez organy podatkowe.
Tekst: A. Drozdek
Masz pytania dotyczące rachunkowości lub prawa podatkowego?
Potrzebujesz pomocy prawnej?
Wypełnij formularz kontaktowy
i skontaktuj się z nami